پذیرش اوراق بهادار

الف: مزایای پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار

۱. از دیدگاه شرکت پذیرفته شده در بورس

سهولت تأمین مالی شرکت‌ها از طریق بورس
افزایش نقدشوندگی سهام
کاهش هزینه سرمایه
برخورداری از مشوق‌های دولت و بورس مانند معافیت مالیاتی

ماده ۱۴۳ قانون مالیاتهای مستقیم:

معادل ده درصد (۱۰٪) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ده درصد (۱۰٪) از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شوند و پنج درصد (۵٪) از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شوند، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بخشوده می‌شود. شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تأیید سازمان حداقل بیست درصد (۲۰٪) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار خواهند شد.

تعیین قیمت سهام و اوراق بهادار شرکت
سهولت در تغییر ترکیب سهامداران و انتقال‌پذیری مالکیت
افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
آشنایی جامعه با واحدهای اقتصادی و ابزار بازاریابی محصولات شرکت
تسهیل وثیقه‌گذاری سهام توسط سهامداران
سهولت تأمین مالی از سامانه‌ی بانکی در مقایسه با شرکت‌های غیربورسی
ارزیابی بهتر عملکرد مدیریت شرکت
ارتقاء سیستم‌های اطلاعات حسابداری و کنترل‌های داخلی شرکت به‌تبع استقرار نظام راهبری شرکتی
امکان استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت
استفاده از معیاری مناسب جهت مقایسه شرکت با سایر شرکت‌ها در صنعت مشابه و نیز در مقایسه با وضعیت کل صنایع در بین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس
بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت در نتیجه‌ی رعایت الزامات پذیرش اوراق بهادار
ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق طرح‌های واگذاری اوراق بهادار

۲. از دیدگاه اقتصاد کلان و جامعه

تجهیز پس‌اندازها و منابع مالی کوچک مردم برای انجام طرح‌های بزرگ (شرکت‌های سهامی عام)
رشد و توسعه اقتصادی کشور
تخصیص بهینه سرمایه
افزایش ثروت و رفاه اقتصادی جامعه
کنترل حجم نقدینگی اقتصاد و آثار ضد تورمی
رشد تولید ناخالص ملی و افزایش اشتغال
گسترش عدالت اجتماعی از طریق فراهم نمودن توزیع عادلانه ثروت
مردم‌سالاری اقتصادی از طریق گسترش مالکیت و ایجاد احساس مشارکت عمومی
نظارت عمومی بر شرکت‌ها
گسترش اقتصاد بازار محور
کمک به افزایش آهنگ رشد پس‌انداز و سرمایه‌گذاری

۳. از دیدگاه سهامداران و سرمایه‌گذاران

تعیین قیمت منصفانه دارایی‌ها
کسب بازده مناسب و پوشش نسبی در مقابل تورم
کاهش ریسک سرمایه‌گذاری به دلیل شفافیت اطلاعات
نقدشوندگی بالا به دلیل وجود بازاری منسجم برای اوراق بهادار
معافیت‌های مالیاتی
انتخاب متنوع اوراق بهادار با ریسک و بازده متفاوت و توزیع و انتقال ریسک
نظارت بر فعالیت شرکت‌ها در قالب قواعد، روش‌ها و قوانین و مقررات بازار سرمایه
پاسخگویی بیشتر مدیران شرکت‌ها

ب: خلاصه معیارهای مهم مورد نیاز برای پذیرش شرکت‌هادر بورس اوراق بهادار تهران

تابلوی مورد پذیرش	تابلوی اصلی بازار اول	تابلوی فرعی بازار اول	تابلوی بازار دوم
نوع شرکت	سهامی عام	سهامی عام	سهامی عام
میزان سرمایه	حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال	حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال	حداقل ۳۰ میلیارد ریال
نوع سهام	سهام عادی	سهام عادی	سهام عادی
میزان سهام شناور	حداقل ۲۰٪	حداقل ۱۵٪	حداقل ۱۰٪
حداقل تعداد سهامداران	۱۰۰۰ نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر
سودآوری	در سه دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش که حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد، سودآور بوده و تداوم سودآوری داشته باشد	در دو دوره مالی منتهی به پذیرش، سودآور بوده و تداوم سودآوری داشته باشد	در یک دوره مالی منتهی به پذیرش، سودآور بوده و تداوم سودآوری داشته باشد
حداقل نسبت مالکانه	٪۳۰	٪۲۰	٪۱۰
توضیحات	زیان انباشته نداشته باشد. حداقل ۳ سال سابقه فعالیت بدون تغییر موضوع فعالیت در صنعت داشته باشد.	زیان انباشته نداشته باشد. حداقل ۳ سال سابقه فعالیت بدون تغییر موضوع فعالیت در صنعت داشته باشد.	زیان انباشته نداشته باشد. حداقل ۳ سال سابقه فعالیت بدون تغییر موضوع فعالیت در صنعت داشته باشدحداقل .دارای یک بازارگردان باشد.

ج: فرآیند پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران

۱. ارائه درخواست پذیرش

متقاضی باید درخواست پذیرش خود را به همراه مدارک و اطلاعات زیر از طریق مشاور پذیرش به بورس ارسال کند:

مدارک مربوط به ثبت اوراق بهادار شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار (موضوع ماده ۳۰ قانون بازار اوراق بهادار) تا زمان درج نام شرکت در بورس، قابل ارائه است.
تعیین و معرفی مشاور پذیرش
امضای قرارداد فی‌مابین شرکت و مشاور پذیرش مطابق نمونه بورس
ارائه نامه کتبی به بورس و تصدیق اینکه کلیه مقررات قانونی پذیرش تا زمان ارائه درخواست پذیرش به بورس توسط ناشر رعایت گردیده است.
تعهدنامه ناشران اوراق بهادار
پرسشنامه پذیرش عمومی و اختصاصی
صورت‌‌های مالی سالانه مربوط به حداقل دو دوره مالی اخیر (منتهی به تاریخ پذیرش) به همراه گزارش حسابرس و بازرس قانونی
گزارش بودجه مصوب سال مالی جاری و آتی حسابرسی شده
گزارش هیئت‌مدیره برای ارائه در مجامع عمومی حداقل دو سال مالی اخیر
صورت‌جلسات مجامع عمومی شرکت برای دو سال مالی اخیر
برنامه کسب و کار (Business plan) شرکت برای حداقل سه سال آینده و بر اساس ساختار پیشنهادی بورس
آخرین اساسنامه ثبت‌شده منطبق بر اساسنامه‌ی نمونه‌ی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس
کلیه آگهی‌های شرکت در روزنامه رسمی کشور (شامل تغییرات اساسنامه)
اسامی اشخاص دارای اطلاعات نهانی شرکت موضوع تبصره یک ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار بر اساس ساختار پیشنهادی بورس
برنامه‌های توسعه و تکمیل شرکت در دو سال آینده به ‌انضمام گزارشی که نشان‌دهنده برآورد شرکت از هزینه‌های برنامه و منابع تأمین آنها، و توجیه‌پذیری مالی، اقتصادی و فنی باشد.
تصویر آخرین مفاصاحساب مالیاتی و برگه‌های تشخیص مالیات شرکت در پنج سال گذشته
تصویر آخرین نمودار سازمانی مصوب شرکت
گواهی تأمین پوشش‌های بیمه‌ای کافی برای اموال و دارایی‌های شرکت و تعهد به تدوام آن
آخرین نامه مدیریت ارائه شده توسط حسابرس مستقل شرکت
تصویر قراردادهای مهم
گزارش آخرین اقدامات انجام شده توسط مسئولین شرکت در خصوص بندهای شرط آخرین گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی
فهرست دعاوی حقوقی له و علیه شرکت
اظهار نظر حسابرس در مورد مطلوب بودن سیستم اطلاعات حسابداری و کفایت سیستم کنترل‌های داخلی
مصوبه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت مبنی بر موافقت با پذیرش و عرضه اوراق بهادار آن در بورس
اصل رسید پرداخت حق پذیرش در بورس
تکمیل و ارسال اطلاعات حسابرسی شده مربوط به پیش‌بینی درآمد هر سهم برای سال مالی جاری/آتی بر اساس عملکرد واقعی دوره‌های سه ماهه، در قالب فایل اکسل (مطابق فرمت ارائه شده) و نسخه تایپ و امضاء شده آنها
سایر اطلاعات مؤثر به تشخیص بورس یا ناشر

۲. بررسی مدارک متقاضی

مدارک ارسالی متقاضی پذیرش و مستندات تهیه ‌شده توسط بورس در هیئت پذیرش مورد بررسی قرار می‌گیرد. هیئت پذیرش ظرف چهل و پنج روز نظر کتبی خود مبنی بر پذیرش یا رد پذیرش اوراق بهادار را با ذکر دلایل آن به مشاور پذیرش یا ناشر اعلام می‌کند.

حق پذیرش:

به‌منظور بررسی درخواست پذیرش اوراق بهادار شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران، مبلغی تحت عنوان «حق پذیرش» از شرکت متقاضی اخذ می‌شود. به استناد بند (۲) صورتجلسه شماره ۱۵۶ مورخ ۵ آبان ۱۳۸۸ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، حق پذیرش هر شرکت در بورس، دو در هزار سرمایه ثبت شده شرکت متقاضی پذیرش و حداکثر پانصد (۵۰۰) میلیون ریال برای شرکت‌هایی با سرمایه معادل یا کمتر از دویست و پنجاه (۲۵۰) میلیارد ریال و هزار میلیون ریال برای شرکت‌هایی با سرمایه بیش از دویست و پنجاه (۲۵۰) میلیارد ریال می‌باشد:

پنجاه درصد (۵۰٪) از مبلغ کل حق پذیرش، همزمان با دریافت مدارک و مستندات اولیه از متقاضی پذیرش دریافت می‌شود. این بخش از حق پذیرش غیر قابل استرداد است.
همزمان با درج نام شرکت در فهرست نرخ‌های بورس اوراق بهادار تهران، پنجاه درصد (۵۰٪) باقیمانده از شرکت دریافت می‌شود.

حق درج:

پس از درج نام هر شرکت در فهرست نرخ‌های بورس اوراق بهادار تهران، سالانه مبلغی تحت عنوان «حق درج سالانه» از شرکت اخذ می‌شود. مطابق مصوبه‌ی هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، حق درج شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، دو در هزار سرمایه ثبت شده تا سقف پنجاه میلیون ریال تعیین شده است.

د: مشاور پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار (بامجوز رسمی از سازمان بورس)

شرکت کارگزاری مفید تجربه پذیرش بیش از ۱۰ شرکت را در بورس اوراق بهادار تهران دارد که شرح آن در جدول زیر آمده است:

ردیف	نام شرکت	موضوع فعالیت	سهامدار عمده
۱	پست بانک ایران	عملیات بانکی	دولت-وزارت امور اقتصادی و دارایی
۲	مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران (مپنا)	پیمان‌کاری صنعت برق ‌و آب کشور	وزارت نیرو
۳	کارخانجات داروپخش	هلدینگ	سازمان‌ تأمین ‌اجتماعی
۴	معادن بافق	استخراج معدن	بخش خصوصی
۵	سایپا شیشه	تولید شیشه خودرو	شرکت سایپا
۶	لبنیات کالبر	تولید فرآورده‌های لبنی	بخش خصوصی
۷	محور خودرو	تولید قطعات خودرو	شرکت ایران خودرو دیزل
۸	گروه سدید	هلدینگ	بنیاد صدوق
۹	داروسازی زهراوی	داروسازی	سازمان ‌تأمین ‌اجتماعی
۱۰	لوازم ‌خانگی ‌پارس	لوازم‌ خانگی	سازمان ‌تأمین‌ اجتماعی
۱۱	کشتی‌سازی اروندان	کشتی‌سازی	سازمان گسترش‌ و نوسازی صنایع ایران